Buca, geçmişi ve tarihi yapılarıyla büyüleyici bir yerleşim yeri olmaya devam ediyor. Buca Levanten evlerinden biri olan Evliyazade Evi, zaman içinde farklı sahiplerin el değiştirmesiyle şekillenmiş ve halk arasında "Saklı Köşk" olarak anılmaktadır. 1800'lerin sonlarına tarihlenen bu yapı, tarihi dokusu ve mimarisiyle dikkat çekerken, günümüzde kafe olarak kullanılmaktadır. Peki, Evliyazade Evi'ni bu kadar özel kılan neydi? Gelin, bu tarihi köşkün geçmişine ve günümüze ışık tutalım.
Evliyazade Evi'nin tarihi ve sahipleri
Evliyazade Evi, ilk olarak İngiliz asıllı Herbert Barfield ailesinin mülküydü. Aydın İzmir Demiryolları Genel Müdürü olan Barfield ailesi, 1. Dünya Savaşı başlayınca Buca'dan ayrıldı. Bu dönemde Evliyazade ailesine devredilen köşk, 1940'lar ve 1950'lerde ailenin sahipliğinde önemli değişiklikler geçirmiştir. Evliyazade ailesi, köşkün bahçesine haralar inşa etmiş ve dönemin sosyal yaşamını burada şekillendirmiştir.
Evliyazade ailesi ve İzmir Belediye Reisliği
Evliyazade Refik Bey, Osmanlı döneminde İzmir Belediye Reisliği yapmış önemli bir yerel yöneticiydi. İzmir'in tanınmış ailelerinden biri olan Evliyazadeler, hem İzmir'in ticaret hayatına hem de sosyal yaşamına önemli katkılarda bulunmuşlardır. Bu aile, şehre yaptıkları katkılarla tanınırken, köşkleri de şehrin kültürel mirasına dahil olmuştur.
Köşkün mimari özellikleri ve "Saklı Köşk" adı
Evliyazade Evi, yüksek duvarlarla çevrili geniş bir bahçeye sahiptir ve bu bahçe sayesinde halk arasında "Saklı Köşk" olarak anılmaktadır. Merkezî konumu ve gizliliği, köşkü Buca’nın en ilginç yapılarından biri hâline getirmiştir. Evin mimari tasarımı ise, dönemin Levanten yapılarının tipik özelliklerini taşır. Zarif ve ayrıntılı bir şekilde inşa edilmiş olan bu köşk, hem yerel hem de yabancı etkilerin birleşiminden oluşan bir mimari dil kullanmaktadır.
Evliyazade Evi'nin günümüzdeki kullanımı
Bugün, Evliyazade Evi halk arasında "Saklı Köşk" olarak bilinse de, şu an bir kafe olarak kullanılmaktadır. Bu durum, hem geçmişin izlerini yaşatırken hem de modern İzmir’in sosyal hayatına katkıda bulunan bir mekan olmasını sağlamaktadır.
Evliyazade Evi, hem tarihi hem de mimari açıdan Buca'nın en özel yapılarından biridir. Osmanlı döneminden günümüze kadar pek çok değişim geçiren bu köşk, İzmir'in tarihi ve kültürel geçmişini yansıtan önemli bir simge olmaya devam ediyor. Geçmişin izlerini görmek ve bu tarihi atmosferi yaşamak isteyenler için "Saklı Köşk" önemli bir durak noktası olmaktadır.
