Etki ajanlığı, kamuoyunu manipüle ederek belirli bir ideoloji veya amacı desteklemek amacıyla gerçekleştirilen faaliyetleri ifade eder. Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) bu kavram yer almamakla birlikte, casusluk suçlarını genişletmeye yönelik yasa tasarılarında kullanılmıştır.
Barım’a Yöneltilen suçlamalar nedir?
Savcılık, Barım’ın protestoları “planladığı ve yönlendirdiği” iddiasında bulunarak, kendisini “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etmek” ile suçladı. Ayrıca şirket faaliyetlerinin "etki ajanlığı" amacı taşıdığı belirtildi.
Etki ajanlığı yasa tasarısı, TCK'nın 339. maddesine “yabancı devlet yararına suç işleyenlere 3-7 yıl hapis cezası” eklenmesini öngörüyordu. Ancak düzenleme, muhalefet ve basın kuruluşlarının eleştirileri üzerine iki kez geri çekildi. Bu düzenlemenin gazetecilik faaliyetleri üzerinde ciddi bir baskı oluşturabileceği kaygısı dile getirildi.
Muhalefet bu konuda ne diyor?
Muhalefet, düzenlemenin kapsamının belirsiz olduğunu ve kötüye kullanıma açık olduğunu savundu. Ayrıca, aynı eylemden iki kez ceza verilmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu ifade edildi.
Basın özgürlüğü için ifadesi nedir?
Teklifin Ekim'de TBMM Adalet Komisyonu'ndan geçmesinin ardından Türkiye'nin önde gelen basın meslek kuruluşları ortak açıklama yayımlayarak düzenlemenin "basın özgürlüğü için ciddi bir tehdit" olduğu uyarısında bulundu.
Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
Geçtiğimiz Mayıs ayında 9'uncu Yargı Paketi taslağında yer alan ve tepkilerle geri çekilen bu düzenleme, şimdi farklı bir torba yasa teklifi kapsamında yeniden karşımıza çıkmıştır. Bu yasa, iktidar eleştirisini bastırmak ve gazetecilik faaliyetlerini hukuki belirsizliklerle dolu bir alan içine itmek amacıyla oluşturulmaktadır.
Etki ajanlığı kavramının ceza kanununa eklenmesi, basın özgürlüğünü ciddi bir tehdit altına sokan bir adım olup, 'iç ve dış siyasal yararlar aleyhine', 'yabancı organizasyon' ve 'savaş etkinliği' ifadelerinin getirdiği muğlaklık, bu düzenlemenin her türlü gazetecilik faaliyeti üzerinde baskı oluşturma potansiyeli taşıdığına işaret etmektedir.
"Bu düzenleme, gazetecilerin mesleklerini icra ederken her an 'etki ajanı' olarak damgalanma riski ile karşı karşıya kalacakları bir ortam yaratacaktır."