İZMİR

Amerikalılar İzmir’e ilk olarak ne zaman geldi?

İzmir, tarihte önemli bir ticaret merkezi olarak dikkat çekerken, Amerikalıların bu şehre ilk gelişi 19. yüzyılın başlarına dayanıyor.

Abone Ol

200 yıl öncesine dayanan ticari ve sosyal ilişki

Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nın ardından Akdeniz ticaretine açılan ABD, İzmir’in stratejik limanına yöneldi. 1802 yılında, Philadelphialı tüccar William Stewart, İzmir’de ABD’nin ilk konsolosu olarak atandı. Osmanlı yönetimi bu atamayı resmi olarak tanımadı ancak Stewart’ın faaliyetlerine izin verdi. Bu adım, Amerikalıların İzmir’deki ilk resmi varlığı olarak kayıtlara geçti. 1811’de ise David Offley, İzmir’de “Woodman and Offley” adlı ilk Amerikan ticaret şirketini kurdu. Offley, Osmanlı padişahıyla görüşerek Amerikan mallarına düşük gümrük tarifesi elde etmeyi başardı. Bu gelişme, Amerikan ticaretinin İzmir’de kökleşmesini sağladı. 1816’da Amerikan filosu, amiral gemisi North Carolina ile İzmir limanına demir attı. Bu ziyaret, Osmanlı kaptan-ı deryası Hüsrev Paşa ile diplomatik temaslara sahne oldu. Karşılıklı gemi ziyaretleri, iki taraf arasındaki ilişkileri güçlendirdi. 1830 yılında imzalanan Osmanlı-Amerikan Ticaret ve Dostluk Antlaşması, bu ilişkileri resmiyete döktü. Antlaşma, Amerikan tüccarlarının İzmir’de pamuk ve tütün gibi ürünlerle ticaretini artırdı. 18. yüzyıl sonunda İngiliz konsolosluğu üzerinden dolaylı ticaret yapılsa da, doğrudan Amerikan varlığı 1802’de başladı. İzmir’in zengin pazarları, Amerikalı tüccarları cezbetti ve ticari faaliyetler hızla büyüdü. 1878 yılında Amerikalı misyonerler, İzmir Amerikan Koleji’ni kurarak kültürel ve eğitim alanındaki etkilerini artırdı. Bu kolej, şehirdeki Amerikan varlığını kalıcı hale getirdi. Osmanlı arşivleri, Amerikalıların İzmir’deki ticari faaliyetlerinin 19. yüzyıl boyunca genişlediğini gösteriyor. İzmir, Amerikan ticaret gemilerinin Akdeniz’deki önemli duraklarından biri oldu. Tarihçiler, bu dönemin iki ülke arasındaki ekonomik ve diplomatik bağların temeli olduğunu belirtiyor. Amerikalıların İzmir’e gelişi, hem ticari hem de kültürel anlamda uzun vadeli etkiler yarattı.