Tokat yöresine özgü ahşap baskı tekniğiyle yapılan yazmacılık, İzmir’de Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı ünvanına sahip Emel Ardahanlı tarafından yaşatılmaya çalışılıyor. Ardahanlı, yıllar önce tanıştığı bu sanatı yeni ustalar yetiştirerek gelecek kuşaklara aktarıyor.
Tokat gelininden sanata vefa
Eşi Tokatlı olan Emel Ardahanlı, gençlik yıllarında Tokat’a yaptığı ziyaretlerde ahşap baskı sanatına ilgi duymaya başladı. Emekli olduktan sonra bu ilgiyi bir tutkuya dönüştüren Ardahanlı, Tokatlı usta Atıf Arpacıoğlu’ndan eğitim alarak yazmacılığa adım attı.
“Her gittiğimde kendimi yazmacılar hanında bulurdum. Baskının sesi, boyanın kokusu beni içine çekiyordu,” diyen Ardahanlı, sanatla ilk temasını böyle anlattı.
"2000 yılından beri bu işin içindeyim"
1997 yılında bankacılıktan emekli olduktan sonra yazmacılık eğitimine başlayan Ardahanlı, 2000 yılından bu yana sanatla profesyonel olarak ilgileniyor. Önce kumaş boyama eğitimi veren Ardahanlı, Tokat’a gidip baskı yaptıktan sonra İzmir’e dönerdi. Zamanla bu yolculukları sürdüremez hale gelince ustasından işi öğrenmeye karar verdi.
“Tokat yazmacılığı geleneksel yapılmalı”
Tokat yazmacılığının özünü kaybetmeden yaşatılması gerektiğini vurgulayan Ardahanlı, ıhlamur ağacından oyulan el yapımı kalıpların ve kök boyaların önemine dikkat çekti:
“Bugün birçok kişi bu işi süngerle boya bastırmak sanıyor. Oysa bu sanatın ruhu doğal malzemelerde ve doğru tekniklerde gizli.”
Kültür elçisi olarak Tokat’la bağını koparmıyor
Tokat Belediyesi ve Valiliği tarafından “Kültür Elçisi” olarak onurlandırılan Ardahanlı, İzmir’de düzenlediği eğitimlerle yeni sanatçılar yetiştiriyor. Her yıl mayıs ayında öğrencilerini Tokat’a götürerek ustalarla buluşturuyor, böylece teorik bilginin pratiğe dökülmesini sağlıyor.
“Ustalardan aldığım eli yeni ustalara veriyorum”
Yazmacılıkta dört kuşak süren Arpacıoğlu ailesinin kendisini de “dördüncü kuşak” olarak kabul ettiğini belirten Ardahanlı, bu onuru başka ustalar yetiştirerek taşımayı hedefliyor:
“Gençler geleneksel yöntemlere sahip çıkmalı. Kısa yollarla sanat yapılmaz. Ben ustalardan aldığım eli, başka ellere vererek yaşatmaya çalışıyorum.”
