İzmir’in Urla ilçesinde bulunan Liman Tepe, Türkiye’de kara ve su altı kazılarının birlikte yürütüldüğü ilk arkeolojik merkezlerden biri olarak öne çıkıyor. Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Araştırma Merkezi (ANKÜSAM) Direktörü Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu başkanlığında yürütülen kazılarda bu yıl, 5 bin 300 yıl öncesine ait yeni buluntular ortaya çıkarıldı.
Yaklaşık 7 metre derinlikte çalışan dalgıç arkeologlar, her gün sekiz kez suya dalarak 32 metrekarelik bir alanı sistematik şekilde kazıyor.
“Kıyı çizgisi nasıl değiştiğini gösteriyor”
Kazı Başkanı Prof. Dr. Vasıf Şahoğlu, Liman Tepe’nin Anadolu’nun denizcilik tarihine ışık tuttuğunu vurguladı:
“Yaklaşık 1,5-2 metre derinlikte günümüzden 5300 yıl öncesine ait kalıntılarla karşılaştık. Bu bulgular, kıyı çizgisinin değişimini ve denizin kara parçalarını nasıl yuttuğunu anlamamıza yardımcı oluyor.”
Şahoğlu, bölgenin geçmişte kara iken tektonik hareketler ve deniz seviyesindeki yükselme nedeniyle su altında kaldığını belirterek, deniz altı kazılarının kara buluntularını tamamlayıcı nitelikte olduğunu ifade etti.
Liman Tepe’nin kara kazılarında ise “uzun evler” dikkat çekiyor. Surlarla çevrili yerleşimlerde yan yana dizili bu yapılar, hem yaşam alanı hem de üretim merkezi olarak kullanılmış. Evlerde ocakların yanı sıra maden, seramik ve tekstil atölyelerine ait izler bulundu.
“Dalgıcı arkeolog değil, arkeoloğu dalgıç yapıyoruz”
Kazı ekibinde yer alan Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. İrfan Tuğcu ise 2000 yılından bu yana su altı çalışmalarına katıldığını belirterek şunları söyledi:
“Her gün 8 dalış gerçekleştiriyoruz. Sabah brifinglerle görev dağılımı yapıyoruz ve gün içinde ara toplantılarla süreci değerlendiriyoruz. Bizim prensibimiz, dalgıçları arkeolog yapmak değil, arkeologları dalgıç olarak yetiştirmek.”
Geleceğe miras
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında süren kazılar, Anadolu’nun Ege’ye açılan en eski liman kentlerinden biri olan Liman Tepe’nin 7 bin yıllık geçmişini bugüne taşıyor.