Yapay zeka (AI) teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, dolandırıcılar ses klonlama yöntemiyle yeni nesil dolandırıcılıklar düzenliyor. “Vishing” olarak bilinen bu sesli dolandırıcılık türünde, dolandırıcılar sosyal medya veya kamuya açık kaynaklardan elde ettikleri kısa ses kayıtlarını kullanarak bireylerin seslerini taklit ediyor. FBI, 2025’te ABD’de üst düzey yetkililerin seslerini klonlayarak düzenlenen dolandırıcılıkların arttığını bildirdi. Türkiye’de de benzer vakalar rapor ediliyor; örneğin, 2024’te Kilis’te bir çete, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sesini yapay zeka ile taklit ederek bir gurbetçiyi 120 bin TL dolandırdı.
Hedef genellikle yaşlılar ve yetkililer
Dolandırıcılar, özellikle yaşlıları ve devlet görevlilerini hedef alıyor. McAfee’nin 2023 raporuna göre, sadece 3 saniyelik bir ses kaydı, AI ile ikna edici bir ses klonu oluşturmak için yeterli. Bu yöntemle dolandırıcılar, mağdurların yakınlarının veya tanıdıklarının sesini taklit ederek para talep ediyor. Örneğin, Kanada’da bir kadın, oğlunun sesiyle arandığını sanarak dolandırıcılara para gönderdi. ABD’de ise dolandırıcılar, sahte ses mesajlarıyla devlet görevlilerinin kişisel hesaplarına erişmeye çalışıyor. Bu tür dolandırıcılıklar, güven oluşturmak için SMS (smishing) ve sesli mesajları (vishing) birleştiriyor.
Teknoloji nasıl çalışıyor
Yapay zeka tabanlı ses klonlama, genellikle sosyal medyada paylaşılan videolar veya röportajlardan alınan kısa ses örnekleriyle gerçekleştiriliyor. Ucuz ve erişilebilir AI araçları, birkaç dolar karşılığında sesleri kopyalayabiliyor. Business Insider’da yer alan bir deneyde, bir kişi kendi sesini klonlayarak bankasını aradı ve beş dakikalık bir görüşmede şüphe uyandırmadan işlem yaptı. FBI, bu tür dolandırıcılıkların 2024’te siber suçlar arasında en hızlı büyüyen kategorilerden biri olduğunu belirtti. Deloitte, AI destekli dolandırıcılıkların 2027’ye kadar ABD’de 40 milyar dolar kayba yol açabileceğini öngörüyor.
Korunma yolları
Uzmanlar, bu tür dolandırıcılıklardan korunmak için birkaç önlem öneriyor. Öncelikle, sosyal medyada ses içeren paylaşımları sınırlamak ve kişisel bilgilere erişim sağlayan bağlantılara tıklamamak kritik. Google, 2025’te Android ve Chrome için AI tabanlı dolandırıcılık tespit özelliklerini devreye aldı; bu özellikler, sahte web sitelerini ve şüpheli aramaları engellemeyi hedefliyor. Ayrıca, şüpheli aramalarda karşı tarafa aileye özel bir parola sormak veya aramayı doğrulama amacıyla geri aramak etkili bir yöntem. Yetkililer, halkı bu yeni tehdit konusunda bilinçlendirmek için kampanyalar düzenliyor.