İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Ufuk Özkan, Türkiye’deki ormanların iklim değişikliği, kuraklık ve insan faaliyetleri nedeniyle ciddi bir stres altında olduğunu vurgulayarak, yangınların artık mevsimsel değil, yıl boyunca süregelen bir tehdit haline geldiğini söyledi. Özkan, orman ekosistemlerinin korunması için bütüncül planlamaya ve vatandaş duyarlılığına ihtiyaç olduğunu belirtti.
Sıcaklıklar arttı, yağışlar azaldı
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerini değerlendiren Dr. Özkan, uzun dönem ortalamalara göre Türkiye genelinde maksimum sıcaklıkların 3,2 santigrat derece arttığını, ortalama sıcaklıklarda ise yüzde 15 artış gözlemlendiğini açıkladı. Yağış miktarında da yüzde 30'a varan azalmalar olduğuna işaret eden Özkan, bu değişimlerin orman ekosistemlerinde ciddi bir su stresine neden olduğunu vurguladı.
“Yangınlar çoklu afet krizine dönüştü”
2021’deki büyük yangınların ardından bakış açısının değiştiğini belirten Özkan, "Orman yangınları sadece çevre felaketi değil, artık su temini, biyolojik çeşitlilik, gıda güvenliği ve insan yaşamını tehdit eden çoklu bir afet krizidir" ifadelerini kullandı. Yangınların ardından ormanların sunduğu hizmetlerin büyük oranda kaybedildiğini söyleyen Özkan, bu süreçte ormanın kendini yenilemesinin uzun yıllar alabileceğine dikkat çekti.
“Çamların yerine meyve ağacı dikmek yanlış”
Bazı bölgelerde yangın riski nedeniyle çam ağaçlarının yerine zeytin ve incir gibi meyve ağaçlarının dikilmesinin önerilmesine karşı çıkan Özkan, bu yaklaşımın ekosistem açısından ciddi riskler barındırdığını ifade etti. “Zeytinlikler bir orman değildir” diyen Özkan, tarım alanlarının ormanların yerini tutamayacağını söyledi.
“Yangınlar sürekli tehdit haline geldi”
Orman yangınlarının artık sadece yaz aylarına özgü bir doğa olayı olmadığını vurgulayan Özkan, "Yılın geneline yayılmış bir mücadele süreci bizi bekliyor. Özellikle kentlerin ormanla kesiştiği alanlarda daha dikkatli olunmalı" dedi. Riskin daha oluşmadan tespit edilmesi gerektiğini vurgulayan Özkan, afet meydana gelmeden yapılacak planlamaların daha az maliyetli olduğunu hatırlattı.
Vatandaşa çağrı: Duyarlı olun
Vatandaşların da bu sürecin önemli bir paydaşı olduğunu belirten Özkan, “Doğayı ve geleceğimizi korumak için herkesin sorumluluk alması gerekiyor” diyerek, afetlerle mücadelede bireysel farkındalığın önemine dikkat çekti.