Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Antrenörlük Eğitimi Bölümü Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Tolga Akşit’in yürütücülüğünü üstlendiği “Farklı İmgeleme Tekniği Antrenmanlarının, İmgeleme Yeteneği, İzokinetik Kuvvet ve EMG Aktiviteleri Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Sanal Gerçeklik Etkisi” başlıklı proje, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) 1002-A Hızlı Destek Programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Proje, spor bilimleri alanında sanal gerçeklik destekli imgeleme tekniklerinin bilimsel etkilerini kapsamlı bir biçimde incelemeyi amaçlıyor.
Rektör Budak: “Spor bilimlerinde inovatif bir adım”
Proje ekibini makamında kabul eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, çalışmanın sadece ulusal düzeyde değil, küresel ölçekte de dikkat çekici olduğunu ifade etti. Rektör Budak, projenin hem sporcuların antrenman süreçlerini daha verimli hale getireceğini hem de performanslarını bilimsel yollarla artırabileceğini belirterek şunları söyledi:
“Sporcuların fizyolojik ve psikolojik hazırlıklarını desteklemek için kullanılan yöntemlere yenilikçi bir yaklaşım getiren bu proje, özellikle sanal gerçeklik uygulamalarıyla spor alanında çığır açabilecek potansiyele sahip. İmgeleme tekniklerinin, kas gücü ve zihinsel odaklanma gibi performans bileşenleri üzerindeki etkilerini anlamak adına oldukça değerli bir çalışma. Böyle bir multidisipliner projeye ev sahipliği yapmaktan gurur duyuyoruz. Doç. Dr. Tolga Akşit ve proje ekibini gönülden kutluyorum.”
Sporcular özel senaryolarla sanal ortamda hazırlanacak
Projenin detaylarına ilişkin açıklamalarda bulunan Doç. Dr. Tolga Akşit, dört haftalık kuvvet antrenman programı süresince farklı imgeleme tekniklerinin uygulandığını ifade etti. Bu tekniklerin, sporcuların kas kuvveti, zihinsel odaklanma kabiliyeti ve kasların elektriksel aktivite tepkileri üzerindeki etkilerini ortaya koymayı hedeflediklerini söyledi.
Çalışmada kullanılan teknikler şu şekilde açıklanabilir: Motor İmgeleme, Sanal Gerçeklik Destekli Motor İmgeleme, Eş Zamanlı Eylem Gözlemi ile Motor İmgeleme ve Gevşeme-Rahatlamaya Dayalı Motor İmgeleme.
Bu tekniklerin her biri, antrenman öncesinde sporculara uygulanacak ve ardından İzokinetik Dinamometre cihazı ile kas kuvveti ve EMG (elektromiyografi) değerleri ölçülecek. Özellikle quadriceps kas grubunda yer alan rektus femoris, vastus lateralis ve vastus medialis kaslarının zirve kas aktivite yanıtları analiz edilecek.
Uygulanan tekniklerin özgün yönlerinden biri de sanal gerçeklik destekli senaryoların, katılımcıların talepleri doğrultusunda bireysel olarak tasarlanması. Bu durum, hem araştırmanın bilimsel değerini artırıyor hem de bireysel farklılıkların performansa etkisini gözlemleme şansı sunuyor.
Doç. Dr. Akşit, imgelemenin geçmişte yaşanmış ya da hiç deneyimlenmemiş olayların zihinde canlandırılması olduğunu ve spor alanında sıkça kullanıldığını vurguladı. Bu zihinsel süreçlerin performansa katkısı olduğunu dile getiren Akşit, “Sanal gerçeklik teknolojisi sayesinde sadece zihinsel değil, görsel ve işitsel olarak da imgeleme süreci zenginleşiyor. Bu da çoklu duyu etkileşimini mümkün kılarak daha gerçekçi bir antrenman simülasyonu sunuyor” dedi.
Yüksek teknolojili cihazlarla bilimsel veri üretilecek
Proje, Ege Üniversitesi’nin son teknolojiyle donatılmış spor hekimliği laboratuvarında gerçekleştirilecek. Rektör Prof. Dr. Necdet Budak’ın destekleriyle fakülteye kazandırılan yeni nesil İzokinetik Dinamometre cihazı sayesinde, ölçümler yüksek hassasiyetle yapılabilecek. Bu cihaz aracılığıyla kasların kuvvet değerleri ve aktivite seviyeleri detaylı biçimde analiz edilecek.
Çalışmanın bir diğer amacı ise sporcuların zihinsel antrenman tekniklerine yönelik farkındalığını artırmak. Sadece fiziksel performansa değil, zihinsel dayanıklılığa da odaklanılan projeyle birlikte, antrenman programlarının daha bütüncül bir yapıya kavuşması hedefleniyor. Uzmanlar, imgeleme tekniklerinin özellikle sakatlık sonrası rehabilitasyon süreçlerinde de etkin biçimde kullanılabileceğini belirtiyor.
Projede güçlü bir akademik ekip görev alıyor
Proje, yalnızca spor bilimleri alanında değil, tıp ve mühendislik gibi disiplinler arası alanlarda da akademik katkı sağlama potansiyeline sahip. Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Tolga Akşit’in yürütücülüğünü üstlendiği projede, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Cengizhan Özgürbüz, Spor Bilimleri Fakültesi’nden Araştırma Görevlisi Burak Alperen Ünsal, araştırmacı Dr. Emre Meydanal ve uzman Hakan Arslan da ekipte yer alıyor.
Akademik anlamda disiplinler arası iş birliğiyle yürütülen proje, gelecekte farklı yaş grupları ve spor branşlarında da uygulanabilecek bir model olarak değerlendiriliyor. Çalışma sonunda elde edilecek bulguların, akademik yayınlar ve saha çalışmalarıyla daha geniş kitlelere ulaşması planlanıyor.
Sanal gerçeklik destekli imgeleme teknikleri ile hazırlanan bu araştırma, sporcu performansının sadece fiziksel değil, zihinsel yönünü de güçlendirmeyi amaçlayarak hem akademik camiada hem de spor dünyasında dikkatle takip edilecek.