Dünya standartlarında bir gemi
Fujian, Çin'in üçüncü uçak gemisi ve hem tasarımını hem de yapımını kendisinin üstlendiği ilk gemi. Bu, lider Xi Jinping'in 2035 yılına kadar modernize edilmiş bir güce ve yüzyıl ortasına kadar 'dünya standartlarında' bir güce sahip olmayı hedefleyen devasa askeri planının şimdiye kadarki en görünür örneği olabilir. Bu gemiyle Pekin, ABD Donanması'nın dünya çapında varlığını sürdürmesine olanak tanıyan üs ağı ile uçak gemisi filosu arasındaki farkı kapatmak için bir adım daha atmış oluyor. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'ndeki Asya Deniz Şeffaflık Girişimi Direktörü Greg Poling, "Uçak gemileri, Çin liderliğinin gücünü kıyı sularından daha da uzaklara yansıtma vizyonunun anahtarıdır," dedi.
Özellikleri neler?
Çin'in ilk uçak gemisi Liaoning, Sovyet yapımıydı. İkincisi Shandong, Çin'de inşa edilmiş ancak Sovyet modeline dayanıyordu. Her ikisi de uçakların havalanmasına yardımcı olmak için eski tarz 'ski-jump' (kayakla atlama) tipi sistemler kullanıyor. Fujian ise çoğu Amerikan gemisinde kullanılan buhar mancınığı teknolojisini atlayarak, sadece en yeni ABD Donanması Ford sınıfı gemilerde bulunan bir elektromanyetik fırlatma sistemi kullanıyor. Çin donanmasına göre, en son J-35 hayalet savaş uçağı ve J-15T ağır savaş uçağı da Fujian'dan fırlatıldı ve bu da yeni gemiye 'tam güverte operasyon yeteneği' kazandırdı. Yine de Çin donanması birkaç önemli açıdan ABD'nin gerisinde. Sayısal olarak, ABD Donanması'nın 11 gemisine karşılık Çin'in sadece üç gemisi var. Çin'in gemilerinin tamamı konvansiyonel olarak çalışırken, ABD'ninkilerin tamamı nükleer güçle çalışıyor, bu da neredeyse süresiz olarak yakıt ikmali yapmadan çalışabilecekleri anlamına geliyor. Sadece teçhizatın ötesinde, Çin, ABD'nin sahip olduğu ve uçak gemilerine yeniden ikmal için kritik olan ve ayrıca uçakların gemiye güvenli bir şekilde dönememesi durumunda alternatif pistler sağlayan denizaşırı üsler ağına sahip değil.
Türkiye'nin ilk uçak gemisi ne zaman bitecek?
Türkiye, Milli Uçak Gemisi projesinde önemli bir adım attı ve 2 Ocak 2025’te İstanbul Tersanesi’nde çelik kesme töreni gerçekleştirildi. 60 bin ton deplasmanlı gemi, 285 metre uzunluk ve 72 metre genişlik ile TCG Anadolu’dan çok daha büyük olacak. STOBAR sistemiyle donatılacak uçak gemisi, ski-jump rampası sayesinde Bayraktar TB3, Kızılelma, ANKA-3 ve HÜRJET gibi yerli hava araçlarını taşıyabilecek. Projenin konsept tasarımı Ekim 2023’te başladı; 110 kişilik Dizayn Proje Ofisi ekibi %80 yerlilik oranı hedefliyor. Denize indirme töreni 2027-2028 yıllarında planlanırken, tam hizmete giriş 2030 öncesinde öngörülüyor. Gemi, 50’den fazla hava aracı kapasitesiyle Türkiye’nin okyanus ötesi güç projeksiyonunu artıracak. Savunma Sanayii Başkanlığı, MİLGEM ve TF-2000 projeleriyle paralel ilerleyen MUGEM’in gecikme riski olmadığını açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın direktifiyle hızlandırılan proje, Türkiye’yi uçak gemisi sahibi ülkeler kulübüne taşıyacak. Geminin 2030 yılında bitmesi bekleniyor.