Zamanı göstermek için kullandığımız saatler artık çok daha fazlasını yapıyor. Nabzımızı ölçüyor, uykumuzu takip ediyor, adımlarımızı sayıyor ve hatta kalp ritmimizde bir anormallik varsa bizi uyarıyor. "Hayatımızı kolaylaştırıyor" diyerek kolumuza taktığımız bu küçük cihazlar, gerçekten dostumuz mu? Yoksa bileğimizdeki görünmez bir gardiyan mı?
Akıllı saatlerin faydaları inkâr edilemez. Bizi daha fazla hareket etmeye teşvik ediyor, hareketsiz kaldığımızda uyarıyor ve uyku kalitemizi gözden geçirmemizi sağlıyorlar. Spor yapan biri için harika bir motivasyon kaynağı, sağlık sorunu yaşayan biri için ise adeta bir erken uyarı sistemi olabiliyor. Kulağa gerçekten de harika geliyor, öyle değil mi?
Ama işin bir de görünmeyen tarafı var. Bu cihazların topladığı veriler nerede saklanıyor? Nabız, uyku düzeni, tansiyon gibi veriler yalnızca istatistik değil, en mahrem bilgilerimizdir. Çünkü insanın biyolojik ritmi, en özel şifrelerinden biridir. Ve biz bu şifreleri bileğimizdeki saatin ekranından, teknoloji devlerinin sunucularına gönderiyoruz. Bunu tamamen bilerek ve isteyerek mi yapıyoruz, yoksa farkında olmadan mı?
Üstelik durum sadece verilerin toplanmasıyla sınırlı değil. Bu cihazlar, davranışlarımızı da şekillendirmeye başladı. "Bugün 10 bin adım atmadın" diyor, "su içmeyi unuttun" diye uyarıyor. Sağlık bahanesiyle bize komut veriyor. Biz kendimizi daha sağlıklı hissetmek için taktığımız bu saatlerle aslında kendi özgürlüğümüzü yavaş yavaş teslim ediyor olabiliriz. Çünkü kolumuzdaki cihaz ne kadar akıllı olursa olsun, bize "kim" olacağımızı hatırlatmıyor; sadece "ne yapmamız gerektiğini" söylüyor.
İnsan sağlığını korumak için tasarlanan bir teknoloji, farkında olmadan bizi dijital bir disipline sokuyorsa, orada durup düşünmek lazım. Belki de asıl soru şu: Biz mi saati kullanıyoruz, yoksa saat mi bizi kullanıyor?
Kolumuzdaki bu küçük cihaz, ya hayatımızı kolaylaştıran bir yol arkadaşı olacak ya da mahremiyetimizi teslim ettiğimiz bir gardiyan. Tercih, onu nasıl kullandığımızda gizli. Ama unutmamak gerek: En sağlıklı adım, sadece saatin söylediği değil, bizim gönüllü olarak attığımız adımdır.