Meme kanseri tedavisi gören kadınlarda, yıllar sonra bile kolda ya da elde görülen ani şişlikler “lenfödem” belirtisi olabilir. Uzmanlar, erken teşhis ve düzenli takip yapılmadığında lenfödemin kalıcı hale gelebileceğini belirtiyor. Medicana Sağlık Grubu Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. F. Figen Ayhan, hastaların bedenlerindeki değişiklikleri dikkatle izlemeleri gerektiğini vurguladı.
“Lenfödem erken tanı almazsa kronikleşir”
Prof. Dr. Ayhan, lenfödemin erken dönemde fark edilmesi durumunda tedaviyle kontrol altına alınabileceğini söyledi:
“Meme kanseri tedavisi alan her 5 kadından birinde lenfödem gelişme riski vardır. Fazla kilolu, koltuk altından lenf cerrahisi geçiren, ışın tedavisi alan, aynı tarafta enfeksiyon geçiren ya da bazı kemoterapileri kullanan hastalar yüksek risk grubundadır. Bu kişilerin bedenlerini yakından izlemeleri gerekir. Erken tanı ve tedavi almayan lenfödem kronik hale gelir, fonksiyon kaybına neden olabilir.”
Ayhan, hastaların tam teşekküllü hastanelerdeki lenfödem kliniklerinde düzenli takip edilmesi gerektiğini belirtti. Bu merkezlerde manuel lenf drenaj masajı, bandaj uygulamaları, özel basınç giysileri ve kişiye özel egzersiz programlarının tedavide etkili olduğunu vurguladı.
“Egzersizler tedavinin temel parçasıdır”
Meme kanseri ameliyatı sonrası erken dönemde omuz hareketlerinin yeniden kazanılmasının önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Ayhan, şu önerilerde bulundu:
“Ameliyat sonrası ödemi artırabilecek dirençli egzersizlerden kaçınılmalıdır. Daha sonra kompleks dekonjestif tedavi kapsamında bandajlama veya basınç giysileriyle eklem hareket açıklığı egzersizleri, germe ve güçlendirme egzersizleri yapılmalıdır. Kardiyo egzersizleri olarak da bilinen kondisyon artırıcı aktiviteler tedavinin bir parçasıdır.”
Ayhan, izometrik egzersizlerden kaçınılması gerektiğini belirterek, bu tür hareketlerin lenf ve toplardamar dolaşımını bozabileceğini ifade etti.
“Yılda bir kez lenfödem uzmanına başvurun”
Lenfödem risk grubundaki kadınların yılda en az bir kez uzman kontrolünden geçmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Ayhan, “Kolunda şişlik hisseden her meme kanseri hastası vakit kaybetmeden bir lenfödem uzmanına başvurmalı ve tedavisini almalıdır” dedi.