İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen üç günlük Engellilik Çalıştayı, engelli hakları ve erişilebilirlik konularının ele alındığı panelle başladı. Çalıştayın açılışında konuşan CHP Aile ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, İzmir’i Türkiye’nin amiral gemisi olarak gördüklerini belirterek, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay’ın Sağlıklı Kentler Birliği Başkanı olması ve engelli hakları konusundaki çalışmaları nedeniyle etkinliği burada düzenlediklerini vurguladı. Başkan Tugay ise işitme engelli yurttaşlar için hastanelerde tercüman ekibi kurulacağını müjdeledi.
Engellilik Çalıştayı'na geniş katılım
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından “Erişilebilirlik Haktır” temasıyla düzenlenen Engellilik Çalıştayı, Kaya Termal Otel’de gerçekleşti. 14 büyükşehir, 21 il ve İzmir’in ilçe belediyelerinin engelli alanında çalışmalar yürüten bürokratları ile 81 ilden il başkan yardımcıları, panel öncesinde çalışma grupları oluşturdu. Engelli hakları ve erişilebilirlik konusunda fikir alışverişinde bulunulan çalıştayda, CHP Aile ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka da çalışma gruplarının toplantılarına katıldı.
“Yerel yönetimlere büyük sorumluluk düşüyor”
Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Aylin Nazlıaka, İzmir’in sosyal politikalar alanında öncü olduğunu belirtti. “İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Cemil Tugay’ın Sağlıklı Kentler Birliği Başkanı olması ve engelli hakları konusundaki çalışmaları, bu etkinlikleri İzmir’de yapmamızda etkili olmuştur” dedi. Engelli yurttaşların yaşam kalitesini artırmak için daha fazla çalışacaklarını vurgulayan Nazlıaka, engellilerin şehir hayatına tam anlamıyla katılımını sağlamak için yerel yönetimlere büyük sorumluluk düştüğünü söyledi.
Engelli bireylerin bakım ve rehabilitasyon hizmetlerine erişimde yaşadığı sorunlara da değinen Nazlıaka, Türkiye'de sadece 391 resmi bakım ve rehabilitasyon kurumu bulunduğunu belirterek, “Bir yanda 11 milyon civarında olduğunu öngördüğümüz engelli nüfus var, diğer tarafta sadece 391 resmi kurum var. Bu veriler bile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın neden gerçek verilere ulaşmamızı istemediğini gösteriyor” dedi.
Eğitim, istihdam ve sağlıkta engelliler için büyük sorunlar
Engelli bireylerin eğitime erişiminde önemli sorunlar yaşandığını ifade eden Nazlıaka, engelli erkeklerin yüzde 10,9’unun, engelli kadınların ise yüzde 32,4’ünün okuma yazma bilmediğini söyledi. İstihdam konusuna da değinen Nazlıaka, “Kamuda yüzde 4, özel sektörde ise yüzde 3 engelli çalıştırma zorunluluğu bulunuyor. Ancak kamuda çalışan engelli oranı yüzde 1,35’te kalmış durumda” dedi. Sağlığa erişimde de ciddi sıkıntılar yaşandığını belirten Nazlıaka, “Bu sorunlar, yaşam kalitelerini doğrudan etkilemekte ve günlük hayatta karşılaştıkları engelleri daha da derinleştirmektedir” ifadelerini kullandı.
Başkan Tugay’dan işitme engellilere müjde
Çalıştay kapsamında düzenlenen panel, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay’ın moderatörlüğünde yapıldı. İzmir Sağırları Koruma ve Kalkındırma Derneği Başkanı Metin Atak, işitme engelli bireylerin hastanelerde işaret dili tercümanlarına erişimde büyük sıkıntı yaşadığını dile getirdi. Bunun üzerine İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, işitme engelli bireylerin hastanelerde refakat hizmeti almasını sağlamak için bir tercüman ekibi kuracaklarını duyurdu.
Başkan Tugay, engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak için atılacak adımların önemine değinerek, “Bugün burada çok önemli bir çalışma yapılıyor. Engelli bireyler yıllardır mücadele veriyor, ancak sosyal yardımlar dışında yeterli gelişme sağlanamamış bir alan. Yerel yönetimler olarak bu konuda üzerimize düşeni yapacağız” dedi.
“Çalıştay, sosyal politikalara yön verecek”
İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Başkan Vekili Altan İnanç da engelli bireylerin İzmir’de engelsiz bir yaşam sürmesi için çalışmalar yürüttüklerini belirterek, “Bugün ve yarın yapılacak tartışmaların ve sonuç metinlerinin Türkiye’nin sosyal demokrat politikalarına katkı sağlayacağına inanıyorum” dedi.
Panelde konuşan İstanbul Planlama Ajansı Başkan Vekili Avukat Turan Hançerli, engellilik konusunun siyasetin tam da merkezinde yer alması gerektiğini vurgulayarak, “Engelli konusu siyaset üstü bir konu değil, siyasetin konusudur. Halktan yana, insan haklarını önemseyen sosyal demokrat siyasetçiler bu sorunları çözebilir” ifadelerini kullandı.
Engelli kadınlar daha fazla ayrımcılığa maruz kalıyor
Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nden (UN WOMEN) Gülbanu Altunok Dertli ise engelli kadınların eğitim, istihdam ve sosyal hayata katılımda erkeklere kıyasla çok daha fazla ayrımcılığa uğradığını belirtti. TÜİK verilerine göre engellilik oranının kadınlarda daha yüksek olduğunu söyleyen Altunok Dertli, “Eğitim ve istihdam alanında kadınlar daha fazla zorluk yaşıyor. Kadınların yüzde 61’i gelirlerini hanedeki diğer bireylerden sağlıyor. İşe başvuruda sorun yaşayanların oranı yüzde 70’lere varıyor” dedi.
Aşı reddi engelliliği artırıyor
Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hatice Şahin, sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan sorunların engellilik oranlarını artırdığına dikkat çekerek, “Türkiye’de aşılamaya 1972’de başlandı. Ondan önce doğan birçok kişi, çocuk felci aşısı olmadığı için engelli olarak yaşama başladı. Günümüzde de aşı reddi gibi sorunlarla karşı karşıyayız” dedi.
“Engelli hakları yasal düzenlemelerle korunmalı”
İzmir Barosu Engelli Hakları Komisyonu’ndan Avukat Müjgan Bilgen Özen ise adalet sisteminde engellilerin yaşadığı zorluklara dikkat çekerek, “Engellilerin bilgiye erişimi kısıtlı olduğu için hak ihlalleri yaşanıyor. Engelli bireylerin adalet sisteminde daha iyi korunması için kanunlarda düzenlemeler yapılmalı” dedi.
Çalıştay kapsamında düzenlenen paneli CHP İzmir İl Başkanı Şenol Aslanoğlu, CHP İzmir Milletvekili Yüksel Taşkın, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin önceki dönem başkanları Aziz Kocaoğlu ve Burhan Özfatura da izledi. Çalıştayın, engelli hakları konusunda Türkiye genelinde uygulanacak sosyal politikalar için önemli bir rehber olması bekleniyor.